- Konu Başlıkları
- Panik Atak için Bilişsel Davranışçı Terapi İşe Yarıyor mu?
- Panik Atak: Bir Anda Gelen Fırtına
- Gerçek Hayattan Panik Atak Örnekleri:
- 1. Alışveriş Merkezinde Sıkışıp Kalmak
- 2. Toplantı Esnasında Gelen Ani Korku
- 3. Gece Yarısı Gelen Panik Dalgası
- Bilişsel Davranışçı Terapi ile Panik Atakla Başa Çıkma
- Bilişsel Davranışçı Terapi ile Panik Atağı Yönetmek Mümkün!
Panik Atak için Bilişsel Davranışçı Terapi İşe Yarıyor mu?
Panik atak, bireyin aniden ortaya çıkan yoğun korku, endişe ve fiziksel semptomlar yaşadığı bir durumdur. Kalp çarpıntısı, nefes darlığı, terleme, titreme gibi belirtilerle kendini gösterir. Panik bozukluk, kişinin bu atakları sürekli yaşaması ve bu durumun günlük yaşamını olumsuz etkilemesi ile karakterizedir.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), panik atak ve panik bozukluk tedavisi için en etkili yaklaşımlardan biridir. Bu terapi yöntemi, bireyin panik atağı nasıl algıladığını, atağı tetikleyen düşüncelerini ve kaçınma davranışlarını ele alarak etkili bir müdahale sunar.
Panik Atak: Bir Anda Gelen Fırtına
Herkes hayatında en az bir kez yoğun stres ya da korku anı yaşamıştır. Ancak panik atak, aniden ortaya çıkan ve bireyi tamamen etkisi altına alan, fiziksel ve psikolojik belirtilerle kendini gösteren farklı bir durumdur. Peki, panik atağı nasıl tanıyabiliriz ve bununla başa çıkmak için neler yapabiliriz? Panik atak için bilişsel davranışçı terapi yöntemlerinden bahsetmeden önce gerçek yaşamdan alınmış örneklerle birlikte bu konuyu ele alalım.
[widget-130]
Gerçek Hayattan Panik Atak Örnekleri:
1. Alışveriş Merkezinde Sıkışıp Kalmak
Yoğun iş temposundan uzaklaşmak için bir alışveriş merkezine gittiğinizi varsayalım. Ancak kalabalık, yüksek sesler ve kapalı alan hissi sizi rahatsız etmeye başladı. Kalp çarpıntısı, nefes alamama hissi ve terleme ile bir an kendinizi kaybettiğinizi hissettiniz. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ekolüne göre, bu tür anlarda düşüncelerinizi sorgulamak önemlidir. "Bu hisler bana zarar vermez, sadece geçici bir panik atağı" gibi rasyonel düşünceler geliştirmek, kaygının şiddetini azaltabilir. Bunun yanında, bilinçli farkındalık teknikleri ile dikkatinizi duyularınıza yönlendirerek kaygınızı yönetebilir, derin nefes egzersizleriyle zihninizi sakinleştirebilirsiniz. Bu şekilde birkaç dakika içinde krizi daha kontrollü bir şekilde atlatmanız mümkün olabilir.
2. Toplantı Esnasında Gelen Ani Korku
Önemli bir sunum yapmak için haftalarca hazırlandığınızı düşünelim. Toplantı başladığında ise kalbiniz hızla atmaya, elleriniz titremeye ve başınızın dönmeye başladığını. Ne söylemeniz gerektiğini unuttunuz ve paniklediniz. Bu sırada aklınıza daha önce bir nefes egzersizi eğitimi aldığınız geldi. Gözlerinizi kapatıp, yavaşça nefes alıp vermeye başladığınızda duygularınızdan kaçınmadan endişe halinizi kontrol edebildiğiniz takdirde birkaç dakika içinde toparlanıp ve sunumunuza devam edebildiniz. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ekolüne göre, panik atağı tetikleyen düşünceleri fark etmek ve bunları yeniden yapılandırmak, kaygıyı yönetmenin önemli bir yoludur. "Şu anda tehlikede değilim, bu sadece bir panik atağı ve geçici" gibi gerçekçi düşünceler geliştirmek, bu tür durumlarla baş etmeyi kolaylaştırabilir.
3. Gece Yarısı Gelen Panik Dalgası
Hiçbir sebep yokken gecenin bir yarısı aniden uyanıp boğuluyormuş gibi hissettiniz. Kalp atışlarınız hızlandı, vücudunuzda titreme oldu ve kontrolünüzü kaybedeceğinizi düşündünüz. Bunun bir kalp krizi olduğunu sandınız ve hastaneye gitmek istediniz. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ekolüne göre, bu tür durumlarda felaket senaryosu düşünceleri sorgulamak önemlidir. "Şu anda gerçek bir tehlike yok, sadece vücudumun verdiği bir tepki" şeklinde kendinize hatırlatmalarda bulunabilirsiniz. Nefesinizi kontrol altına almak ve dikkatinizi bedeninizin gevşemesine yönlendirmek de kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Bu sayede belirtilerinizde bir süre sonra azalma görülebilir.
Panik atak, korkutucu bir deneyim olabilir ancak kontrol altına alınabilir. Kendinizi tanımak, atakları tetikleyen unsurları belirlemek ve uygun baş etme yöntemlerini öğrenmek bu süreci yönetmenize yardımcı olacaktır. Unutmayın, yalnız değilsiniz ve bunun üstesinden gelebilirsiniz.
Bilişsel Davranışçı Terapi ile Panik Atakla Başa Çıkma
BDT, panik atak yaşayan bireylerin korkularını ve olumsuz düşünce kalıplarını tanımlamalarına, sorgulamalarına ve değiştirmelerine yardımcı olur. Panik atak ve bilişsel davranışçı terapi süreci aşağıdaki aşamalardan oluşur:
1. Psiko-eğitim - Panik Atak ve Bilişsel Davranışçı Terapi
İlk aşamada danışana panik atak, nedenleri ve semptomları hakkında bilgi verilir. Panik atağın aslında zararsız olduğu ve bedenin stresle başa çıkma mekanizması olduğu anlatılır.
2. Bilişsel Yeniden Yapılandırma - Panik Atak ve Bilişsel Davranışçı Terapi
Bireyin panik atağa yol açan düşüncelerini tanıması sağlanır. "Kalp çarpıntım var, kalp krizi geçiriyorum" gibi düşünceler yerine "Bu sadece geçici bir stres tepkisi" gibi alternatif, daha rasyonel düşünceler oluşturulur.
3. Maruz Bırakma Teknikleri - Panik Atak ve Bilişsel Davranışçı Terapi
Birey kaçındığı durumlara veya bedensel duyumlara psikolog gözetiminde kontrollü bir şekilde maruz bırakılır. Örneğin, nefes darlığı hissini taklit etmek için kontrollü hiperventilasyon uygulanabilir. Bu teknik, bireyin bedensel duyumları yeniden yorumlamasına yardımcı olur.
4. Gevşeme Teknikleri ve Nefes Egzersizleri - Panik Atak ve Bilişsel Davranışçı Terapi
Nefes kontrolü, gevşeme teknikleri ve farkındalık egzersizleri ile bireyin stresle başa çıkması sağlanır. Diyafram nefesi gibi yöntemler, atağın şiddetini azaltabilir.
5. Davranışsal Değişiklikler - Panik Atak ve Bilişsel Davranışçı Terapi
Günlük aktiviteler, egzersiz ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları teşvik edilir. Kaçınma davranışları azaltılarak bireyin günlük yaşamına sağlıklı şekilde devam etmesi sağlanır.
[widget-150]
Bilişsel Davranışçı Terapi ile Panik Atağı Yönetmek Mümkün!
BDT, panik atakların sıklığını ve şiddetini azaltmada oldukça etkili bir yöntemdir. Bireyler, olumsuz düşüncelerini yeniden yapılandırarak, bedensel belirtileri daha sağlıklı yorumlamayı öğrenirler. Düzenli terapi ve uygulamalarla panik ataklar büyük ölçüde kontrol altına alınabilir ve kişinin yaşam kalitesi artırılabilir.
Eğer siz de panik ataklarla mücadele ediyorsanız, bir uzmandan destek alarak BDT yöntemleriyle hayatınızı daha dengeli ve sağlıklı bir hale getirebilirsiniz. Panik atak ve bilişsel davranışçı terapi hakkında bilgi almak için Psikolog Gamze Toprak danışmanlık merkezimize ulaşın.
