- Konu Başlıkları
- Kaçıngan Bağlanma Özellikleri Nelerdir? Taraflardan Birinin Kaygılı Bağlı Olması Ne Anlama Gelir?
- İlişki Doyumu Nedir?
- Kaygılı- Kaçıngan Kapanı
- Romantik İlişkilerde Yakınlık Kurma Biçimlerinin Etkileri Nelerdir?
Kaçıngan Bağlanma Özellikleri Nelerdir? Taraflardan Birinin Kaygılı Bağlı Olması Ne Anlama Gelir?
Araştırmalara göre, kaygılı ve kaçıngan bağlanma stiline sahip kişilerin romantik ilişkilerde ‘’ilişki doyumunu’’ negatif yönde etkilediğini söyleyebiliriz. Bağlanma, bireyin bir başkasına karşı yakınlık kurması ve bu yakınlığı devam ettirmeye çabalamasıdır. Kaygılı bağlanma stilindeki kişiler, kendini olumsuz algıladığı gibi başka insanları da olumsuz değerlendirmektedir. Kendini değersiz olarak gören bu kişiler, çevresindeki insanların da güvenilmez yapıda olduğunu savunmaktadır. En iyi psikologlar tarafından yapılan ilişki terapilerinde çokça üzerinde durulan konulardan biri kaçıngan bağlanmadır.
[widget-132]
İlişki Doyumu Nedir?
Hawkins, sözü edilen ilişki doyumu kavramını; bireyin yaşamındaki romantik ilişki doyum deneyimine karşı tutumunu belirleyen memnuniyet, tatmin ve mutluluk duygularının öznel değerlendirmesi olarak açıklamaktadır (Sabatelli, 1988). İlişki doyumu kavramını; bireyin ilişkiye dair beklentileri ile partnerinin davranışları arasındaki ilişki bağlamında tanımlamaktadır. İlişki doyumunu açıklayan bir diğer isim (Hendrick, 1988) ise ilişki doyumunun; bireyin ilişkiye bağlılığı, partnerine kendini açabilmesi, cinsel tutumları ve ilişkiye yönelik yatırımı ile ilgili olduğunu işaret etmektedir.
Kaygılı- Kaçıngan Kapanı
Bir çiftin yakınlık ihtiyaçlarının zıttı olması ile ortaya çıkan, kaygılı bağlanma ve kaçıngan bağlanma stiline sahip kişilerin yaşadığı ilişki biçimini ifade eden bir kavramdır. Yakınlık ihtiyacın partneriz de karşılık bulduğunda ve onun tarafından giderildiğinde tatmin seviyeniz yükselir. Birbirine uymayan yakınlık istekleri zamanla giderek azalan tatmin halini alır. Çiftler yakınlık seviyesi hakkında anlaşmazlık yaşadığında bu mesele diyalogların tamamına hakim olur. Biz buna ilişki terapisi sürecinde ‘’kaygılı-kaçıngan kapanı’’ diyoruz. Çünkü tıpkı bir kapan gibi fark etmeden düşersiniz ve yine bir kapan gibi düştükten sonrası çok zordur. ( Levine & Heller, 2018, s.141-142).
Romantik İlişkilerde Yakınlık Kurma Biçimlerinin Etkileri Nelerdir?
Romantik ilişkilerde kimlik gelişimi ve yakınlık ihtiyacı desteklenmektir. (Atak & Taştan, 2012). Özellikle kaygılı ve kaçıngan bağlanma stillerine sahip kişiler, sıklıkla birbirlerini çekmekte ve ‘’ kaygılı kaçıngan kapanı’’ nı oluşturmaktadır. Levine ve Heller’ ın (2018) kitabında ilk kez ifade edilen ‘’kapan’’ tabiri, iki stile sahip bireylerin ‘’güvensiz’’ bağlandıkları noktaları beslemeleri nedeniyle bu şekilde ifade edilmiştir. İlişkilerde taraflardan birinin kaygılı bağlanma, diğerinin kaçıngan bağlanma stiline sahip olduğu durumda, romantik ilişkilerin bu durumdan nasıl etkilendiği ve ilişki doyumunun düzeyini nasıl etkilediği de merak edilen konular arasında yer alıyor. Bowlby’e (1969; 1973; 1980) göre bebeklik ve çocukluk döneminde yakın çevreyle kurulan ilişkiler yaşamın diğer dönemlerini etkilemekte ve bireyin karakterini şekillendirmektedir. İlişkilerinde güvenli bağlanmaya sahip kişiler, kendilerini ilişkilerde kaçıngan bağlanmayı benimseyen insanlara göre daha rahat hissetmektedir (Hazan & Shaver, 1987). Güvenli bağlanmanın bulunduğu ilişkilerde bireyler birbirlerini karşılıklı olarak kabul etmektedir. Güvenli bağlanmaya sahip bireylerdeki ilişki memnuniyetinin daha fazla olduğu da yapılan araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştır (Feeney, Noller % Hanrahan, 1994).
Bireylerin ilişki doyumları incelenirken yaşanılan ilişkiye yönelik olumlu tutuma sahip olunması ve bututumun ilişkinin her iki tarafında da bulunması ilişki cazibesi olarak adlandırılıyor (Rusbult & Buunk, 2003). Partneriyle arasında korkulu bir bağ bulunan kişilerde, partnerinden uzaklaşma eğiliminde olurken bir yandan da uzaklaşmaktan korkma görülür. Yakın ilişki kurma isteğinde olmaları durumunda ise korku ve güvensizlik, ilişkinin kurulmasını zorlaştırmaktadır (Mikulincer & Shaver, 2000, 2003).
Kaygılı-kaçıngan bağlanma, psikoterapi ile çözülebilir bir durumdur. Dilerseniz hemen ilişki terapisi randevusu alabilirsiniz.
