- Konu Başlıkları
- Kendimi Yetersiz Hissediyorum Ne Yapmalıyım?
- His Nedir?
- Duygu Nedir?
- Psikolojik Bakış Açısıyla Tanımlama
- Kendi Kendini Sabote Etmek: Yetersizlik Hissinin Gizli Sebepleri
- Yetersizlik Hissi Neden Olur? Psikolojik ve Çevresel Etkenler
- Kendini Sürekli Yetersiz Hissetmek: Bunun Üstesinden Nasıl Gelebilirsin?
Kendimi Yetersiz Hissediyorum Ne Yapmalıyım?
Yetersizlik hissi, kişinin kendisini belirli bir durumda, ortamda ya da yaşamın farklı alanlarında yetersiz, eksik veya değersiz hissetmesi durumudur. Bu his, bireyin kendi yeteneklerini, değerini ve yeterliliğini algılama biçiminden kaynaklanır ve genellikle özsaygı eksikliğiyle ilişkilidir.
"Sürekli yetersiz hissetmek" bir his olarak tanımlanabilir ancak bu hissin altında yatan duygular da bulunmaktadır. Psikolojik açıdan bu ayrım şu şekilde açıklanabilir:
[widget-139]
His Nedir?
His, bir durum veya olay karşısında bilinçli olarak deneyimlenen fiziksel veya zihinsel farkındalıktır.
"Yetersiz hissetmek", kişinin kendini yeterli bulmaması, başkalarıyla kıyaslandığında eksik görmesi gibi farkındalıklara işaret eder.
Örneğin: "Kendimi diğer insanlarla kıyasladığımda hep geri planda hissediyorum."
Duygu Nedir?
Duygu, daha geniş ve daha derin bir psikolojik durumdur. Hislerin altında yatan, biyolojik ve zihinsel süreçlerle ilişkilendirilen yoğun bir deneyimdir.
Yetersizlik hissinin altında utanç, korku, üzüntü, veya kaygı gibi duygular yatabilir.
Örneğin: "Yetersiz hissetmek beni utandırıyor ve sosyal ortamlarda kendimi ifade etmekten korkuyorum."
Hisler genellikle daha yüzeysel ve bilinçlidir; duygular ise hislerin daha derin, karmaşık ve bilinçdışı taraflarını içerir.
Yetersizlik hissi, bireyin bir durum veya deneyim karşısındaki algısını yansıtır. Ancak bu his, kişinin geçmişte yaşadığı duygusal deneyimlerin bir sonucu olabilir. Örneğin, çocuklukta sürekli eleştirilmiş bir birey, yetersizlik hissini sürekli bir duygusal duruma dönüştürebilir.
Psikolojik Bakış Açısıyla Tanımlama
"Sürekli yetersiz hissetmek" genellikle bir algı ve öznel deneyim olarak ifade edilir, ancak bu algının altında yatan duygu dinamiklerini (utanç, korku, öfke) anlamak daha kapsamlı bir çözümleme sağlar.
Sonuç olarak, "yetersiz hissetmek" bir his olarak tanımlanabilir, ancak bu hissin arkasındaki duyguları anlamak, bu durumu çözümlemek için önemli bir adımdır.
Kendi Kendini Sabote Etmek: Yetersizlik Hissinin Gizli Sebepleri
Kendi Kendini Eleştirme: Sürekli yetersiz hissetmek, "Yeterince iyi değilim" veya "Bunu yapacak kadar yetenekli değilim" gibi düşüncelere sahip olmak.
Başkalarıyla Kıyaslama: Kendini sık sık başkalarıyla karşılaştırarak daha az başarılı, güzel, zeki veya yeterli hissetmek.
Mükemmeliyetçilik: Kusursuz olma çabası içinde, küçük hataları bile büyük bir başarısızlık olarak görmek.
Başarılardan Tatmin Olamama: Elde edilen başarıları küçümsemek ya da hak etmiyormuş gibi hissetmek.
Sosyal Çekingenlik: Yetersizlik hissi nedeniyle kendini ifade etmekte zorlanmak ya da eleştirilmekten korkarak sosyal ortamlardan kaçınmak.
Tükenmişlik veya Motivasyon Kaybı: Yetersizlik duygusu, çaba göstermeye değmeyeceği hissine yol açarak motivasyonu düşürebilir.
Yetersizlik Hissi Neden Olur? Psikolojik ve Çevresel Etkenler
Çocukluk Deneyimleri:
Sürekli eleştirilen, yeterince desteklenmeyen veya başkalarıyla kıyaslanan bireylerde yetersizlik hissi gelişebilir.
Aşırı korumacı ya da baskıcı ebeveynler de bu hissin oluşmasına katkıda bulunabilir.
Sosyal Medya ve Toplum Baskısı:
Sosyal medyada "mükemmel hayatlar" sergileyen kişilerin varlığı, bireylerin kendini yetersiz hissetmesine neden olabilir.
Toplumun başarı, güzellik ya da statü standartları bu hissi tetikleyebilir.
Travmalar ve Olumsuz Deneyimler:
Geçmişte yaşanan başarısızlıklar, reddedilmeler veya travmatik olaylar kişinin kendine olan güvenini sarsabilir.
Kişilik Özellikleri:
Mükemmeliyetçi ya da aşırı hassas kişilik yapısına sahip bireyler, daha sık yetersizlik hissi yaşayabilir.
Zihinsel Sağlık Durumları:
Depresyon, anksiyete ya da tükenmişlik sendromu gibi ruhsal durumlar yetersizlik hissini artırabilir.
[widget-146]
Kendini Sürekli Yetersiz Hissetmek: Bunun Üstesinden Nasıl Gelebilirsin?
Kendini Kabul Etmek: Hiç kimsenin mükemmel olmadığını ve hataların insana özgü olduğunu anlamak.
Olumlu Öz Konuşma: Kendinizi eleştirmek yerine, olumlu ve destekleyici bir iç ses geliştirmek.
Başarıları Kutlamak: Küçük ya da büyük fark etmeksizin başarılarınızı fark etmek ve bunları kutlamak.
Başkalarıyla Kıyaslamaktan Kaçınmak: Her bireyin farklı bir yolculukta olduğunu unutmamak.
Psikolojik Destek Almak: Güvendiğiniz kişilerle hislerinizi paylaşmak ya da bir terapistten yardım almak.
Gerçekçi Hedefler Belirlemek: Kendinize ulaşılabilir ve gerçekçi hedefler koyarak başarı hissini artırmak.
Yetersizlik hissi, birçok kişinin yaşamının bir döneminde deneyimlediği yaygın bir durumdur. Ancak bu hisle başa çıkmak mümkündür. Önemli olan bu duyguyu fark edip onunla bireysel terapi ile sağlıklı bir şekilde baş etmeye yönelik adımlar atmaktır.
Psikolog Gamze Toprak
